طراحی نما چیست؟

تعریف نما :

طراحی نما عنصری است که امروزه جزء جدائی ناپذیر از بدنه شهری محسوب می گردد مانند دیگر پدیده های معماری دارای تاریخچه است که در اینجا مورد مطالعه قرار می گیرد .

طبیعی است که نما به مفهوم عام خود در طراحی معماری که تصویر علمی ساختمان در یکی از جهات چهارگانه می باشد مورد نظر ما نیست منظور از نما ضلعی از ساختمان است که در معرض دید عموم و در تماس با فضاهای عمومی شهر قرار می گیرد ، نقش نما تفکیک زندگی خصوصی از زندگی شهر است ، سیما و زیبائی شناسی نمای ابنیه انحصاری و انفرادی نیست ، نماها تعریف کننده فضای خیابان و یا میدان هستند و به همین دلایل است که نما از حساسیت و اهمیت بیشتری برخوردار است .

با توجه به مصوبه سال ۱۳۶۹ شورای عالی شهرسازی و معماری ، وزارت مسکن و شهرسازی ، وزارت کشور موظف به تهیه و ابلاغ ضوابط و مقررات نمای شهری ظرف ۱ ماه بوده که این کار ظرف ۱۸ سال گذشته صورت نگرفته است و این کار باعث آزاد گذاشتن دست مالکان در اعمال سلیقه های شخصی و هنرنمایی اغراق آمیز طراحان شده است تا دست به دست یکدیگر نمای شهرها را به زشت ترین و بی هویت ترین نماها تبدیل کنند .

مواردی در طراحی نما که باعث اغتشاش و ناهماهنگی در بدنه شهری می شوند به شرح زیر می باشند :

الف) اعمال سلیقه و دخالتهای غیرکارشناسانه شامل :

۱- حکمیت فرهنگ ساخت و ساز غیرحرفه ای (بساز بفروشی)

۲- اعمال سلیقه مالک یا کارفرما

۳- عدم استفاده از نظریات کارشناسان معمار در طراحی و اجرا

۴- هنرنمایی اغراق آمیز برخی از طراحان

ب) ضعف تئوریک :

۱- عدم آگاهی به اصول معماری ایران

۲- عدم به کارگیری مدولاسیون

ج) ناهنجاریهای مربوط به عدم رعایت اصول طراحی بنا

۱- عدم همخوانی فرم و کاربری

۲- الحاقات زائد و غیراصولی

۳- استفاده از گرایش های معماری بی ارزش و بی هویت

ضرورت موضوع

عدم وجود ضوابط و مقررات قابل درک که بتواند به شناسائی فضاها و مناطق مختلف شهر به صورت هویتهای مستقل کمک کند ، آنقدر اغراق آمیز است که نوعی وحدت بصری بیمارگونه و گسترده در تمامی نقاط شهر را موجب شده است.

در آستانه جامعه مدنی نیاز به ساماندهی نما شدیداً احساس می گردد و این مهم فقط با هماهنگی دست اندرکاران ساخت و نگهداری شهر و بناهای آن میسر می گردد ، زندگی را نباید این طرف و یا آن طرف یک نما دید ، در داخل زندگی خصوصی و در بیرون زندگی عمومی در جریان است ، زندگی جمعی اگر مهمتر از زندگی فردی نباشد از آن کم اهمیت تر نیست.

طراحی نما مناسب و هماهنگ تحت تاثیر عناصر و جزئیات ساختمانی :

۱- هماهنگی مصالح

۲- هماهنگی بافت و رنگ

۳- هماهنگی (پیشانی)

۴- هماهنگی بالکنها و بیرون زدگی ها

۵- هماهنگی نرده ها و دیوارهای محصور کننده

۱- نحوه ارائه نقشه نما جهت ارائه طرح و بررسی در کمیسیون نما :

۱- نقشه معماری مصوب و نقشه معماری وضع موجود ارائه گردد

۲- طرح نما با مقیاس ۵۰/۱ در پنج نسخه (کلیه نماهای مشرف به گذر )

۳- درصورت شمالی بودن و یا دوبر بودن نمای دیوار مشرف به گذر نیاز است

۴- پلان*های پوسته نما بویژه در قسمت برگذر ترسیم گردد (فرورفتگی و پیش آمدگی در نما مشخص باشد)

۵- کلیه نقشه ها دارای نام و نام خانوادگی مالک ، شماره پرونده ، پلک ثبتی ، آدرس ملک ، نام طراح و مهر شرکت باشد.

نحوه طراحی نما متناسب با اقلیم :

طراحی معماری ساختمان باید حتی الامکان همساز با اقلیم باشد به نحوی که از شرایط مطلوب طبیعی حدکثر استفاده به عمل اید . برخی عوامل به شرح زیر می باشد :

جبهه های مطلوب به لحاظ نورگیری :

فضاهای اصلی باید رو به جبهه های مطلوب ساختمان قرار گیرد . جبهه های مطلوب به ترتیب اهمیت عبارتند از : جنوب ، شمال ، شرق و درصورت ضرورت با تمهیدات لازم در غرب ، استقرار فضاهای اصلی رو به جنوب باعث می شود تا بتوان بخشی از نور و گرمای موردنیاز ساختمان در اوقات سرد را از طریق تابش آفتاب به داخل تامین نمود .

جدارهای نورگذر :

جدارهای نورگذر شامل پنجره ها ، نورگیرها ، و مشابه آن باید از قاب های مرغوب و بدون درز مستقیم و با حداقل نشت هوا باشند . استفاد ه از شیشه های دو جداره و یا دو قاب موازی برای این سطوح به ویژه برای پنجره ها توصیه می شود .

سایه بانها :

سایه بانها برای کنترل میزان تابش آفتاب به سطوح نور گذر ساختمان به کار می رود . استفاده از عایق حرارت در پوسته خارجی ساختمان سبب می شود که حرارت حاصل از منابع گرمایشی طبیعی نظیر انرژی تابشی خورشید ، گرمای حاصل از سکنین و گرمای حاصل از وسایل الکتریکی در فضای داخل باقی بماند و به عنوان منبع گرمایش کمکی مورد استفاده قرار بگیرد. به همین منظور باید سایه بان با عمق مناسب در این مناطق تعبیه گردد . منظور از عمق مناسب سایه بان ، عمقی است که در اوقات گرم سال از تابش خورشید به داخل ممانعت به عمل اید و در اوقات سرد برای استفاده از گرمای تابشی خورشید امکان ورود تششع خورشید به داخل فراهم شود .